Co to jest koordynacja wzrokowo – ruchowa?  Kiedy się kształtuje ? Jak rozpoznać  zaburzenia w jej obrębie ?  Jak ją stymulować ?

 

Koordynacja wzrokowo-ruchowa to zdolność zsynchronizowania ruchów  z tym, co dostrzegamy wzrokiem.

Sprawność ta kształtowana jest  od urodzenia, jako element   całościowego  rozwoju psychomtorycznego  dziecka. Dobra koordynacja na linii ręka-oko jest niezbędna do wykonywania wielu codziennych czynności, takich jak ubieranie, mycie ,pisanie, rysowanie, manipulowanie, ćwiczenia ruchowe .

Zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej mogą być wynikiem m.in.:

• niedostatku bodźców;
• mało stymulującego środowiska wychowawczego;
• schorzeń narządu wzroku, słuchu, ruchu;
• nieprawidłowości w zakresie integracji bodźców sensorycznych w rozwoju ruchowym (dyspraksja);
• nieprawidłowego rozwoju mózgu lub jego uszkodzeń w różnych okresach życia .zaburz

 

Jak rozpoznać  zaburzenia ?

Dziecko :

• ma trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem;
• niezdarnie i niechętnie rysuje, pisze, nie mieści się z pismem w liniaturze, zagina „ośle uszy”;
• nieprawidłowo trzyma ołówek lub długopis, zbyt mocno lub zbyt lekko go przyciska (ręka szybko się męczy);
• ma trudności z rysowaniem wzorów , szlaczków w liniaturze zeszytu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych .
• nie potrafi prawidłowo wykonać niektórych ćwiczeń ruchowych, np. pajacyka, ma trudności z żonglowaniem piłeczkami a nawet z przerzucaniem piłeczki z jednej reki do drugiej, trudnością jest przeskakiwanie na skakance, jazda  na rowerze czy hulajnodze..

Zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej stanowią bardzo ważny element w procesach edukacyjnych. Można je zauważyć już w okresie niemowlęcym.

Niemowlęta z takim zaburzeniem często nie raczkują, mają trudności z utrzymaniem równowagi w pozycji siedzącej i stojącej. Dzieci powyżej roku mogą nie być zainteresowane rysowaniem, przejawiać problemy z naśladowaniem ruchu w linii prostej w pionie i poziomie, nie potrafią też narysować koła. Są to zazwyczaj dzieci, które mają spore problemy w zabawach manipulacyjnych.
Wszystkie te objawy znacznie nasilają się w wieku przedszkolnym i szkolnym. Szczególnie    w tym późniejszym okresie, zaburzeniom wzrokowo-ruchowym mogą towarzyszyć zaburzenia emocjonalne wynikające z problemów w kontakcie z rówieśnikami.

 

Jak ćwiczyć koordynacje wzrokowo –ruchową ?

Ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej od urodzenia ma ogromne  znaczenie, gdyż niezintegrowane płynnie odruchy ręka-oko warunkują działanie całego organizmu. Poprzez  wpływ na funkcjonowanie układu przedsionkowego, proprioceptywnego czy dotykowego.    

Koordynację ręka-oko możemy wspomagać przez:

• zabawy z piłką, balonikiem, woreczkiem, które polegają na podrzucaniu, łapaniu, toczeniu, żonglowaniu
• przesypywanie produktów sypkich z jednego pojemnika do drugiego,
• przelewanie wody z jednego kubka do drugiego
• rzuty do celu,
• samodzielne ubieranie się,
• robienie kulek z papieru, lepienie z plasteliny
• układanie wieży z drewnianych klocków, kubków,
• stemplowanie,
• labirynty,
• wiązanie sznurka, wstążki, sznurówki,
• sortowanie klocków według kolorów, kształtów, wielkości,
• zapinanie guzików,
• układanie puzzli,
• nawlekanie koralików,
• wydzieranki,
• wycinanie
• podnoszenie i wyjmowanie małych przedmiotów z niewielkich naczyń,
• jednoczesne malowanie obydwoma rękami na dużych powierzchniach.
• malowanie oburącz na dużych powierzchniach

Zapewnienie prawidłowego rozwoju dziecka w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie ma  znaczący wpływ na opanowanie technik szkolnych. W przypadku zauważenia nieprawidłowości należy niezwłocznie podjąć pracę  terapeutyczną .

                                                                                                                   Anna Lassota

Zapraszam  rodziców  do konsultacji  : a.lassota.spl@gmail.com 

             Artykuł opracowano na podstawie książki  Krzysztofa Minge i Natalii  Minge ,,Jak kreatywnie wspierać rozwój dziecka ‘’ , Kostiukow A., Kaluga E., Samborski W., Rostkowska E., Rozwój badań nad koordynacją ruchową człowieka oraz własnych doświadczeń w pracy terapeutycznej.